Các yếu tố nguy cơ thường gặp của bệnh tim mạch (Phần 1)
Bệnh tim mạch đã và đang là vấn đề sức khoẻ được quan tâm hàng đầu trên thế giới với tỷ lệ tử vong và tàn phế đứng hàng đầu. Ước tính của Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) cho thấy, hàng năm có khoảng 17 triệu người bị tử vong do bệnh tim mạch. Hầu hết các bệnh lí tim mạch hiện nay là do xơ vữa động mạch, do vậy, yếu tố nguy cơ của các bệnh tim mạch được bàn đến thường liên quan đến quá trình hình thành và phát triển của xơ vữa động mạch. Theo khuyến cáo của WHO, mỗi chúng ta đều có thể mắc bệnh tim mạch, đặc biệt khi chúng ta trên 40 tuổi. Do vậy, việc đánh giá nguy cơ bản thân mỗi chúng ta bị bệnh tim mạch như thế nào là rất quan trọng. Bên cạnh đó, chúng ta cũng có thể lạc quan là chúng ta hoàn toàn có thể phòng tránh được hiệu quả các bệnh tim mạch nếu chúng ta hiểu biết và tôn trọng những quy tắc trong cuộc sống để ngăn ngừa các nguy cơ này.
Hãy luôn biết con số của chính mình
Bạn hãy nên luôn biết các con số cơ bản của cơ thể mình. Chúng là:
| Con số | Mức cần đạt |
|
BMI (chỉ số khối cơ thể) BMI = (cân nặng tính bằng kg)/(chiều cao tính bằng mét)2 |
19 – 21 |
| Vòng bụng |
< 90 cm (nam) < 75 cm (nữ) |
| Huyết áp | < 140/90 mHg |
| Đường huyết |
< 6,7 mmol/L (121,8 mg/dL) |
| Cholesterol |
< 5,2 mmmol/L (201,1 mg/dL) |
| LDL-Cholesterol |
< 3,2 mmol/L (123,7 mg/dL) |
| HDL-Cholesterol |
> 1,3 mmol/L (50,3 mg/dL) |
| Triglycerid |
< 1,7 mmol/L (150,6 mg/dL) |
Yếu tố nguy cơ tim mạch là gì?
Yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch là các yếu tố liên quan với sự gia tăng khả năng bị mắc bệnh tim mạch. Một người mang một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ nào đó có nghĩa là có sự gia tăng khả năng mắc bệnh của người đó chứ không phải bắt buộc là chắc chắn sẽ bị bệnh. Thường thì các yếu tố nguy cơ hay đi kèm nhau, thúc đẩy nhau phát triển và làm nguy cơ bị bệnh tăng theo cấp số nhân. Người ta nhận thấy ngày càng có nhiều các nguy cơ tim mạch xuất hiện.
Sau đây là danh sách của các yếu tố nguy cơ chính của bệnh tim mạch, đã được thừa nhận.
Các yếu tố nguy cơ thường gặp của bệnh tim mạch:
Yếu tố nguy cơ không thể thay đổi được
-
Tuổi
-
Giới
-
Di truyền (gia đình có người bị bệnh tim mạch khá sớm)
Yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được
-
Tăng huyết áp
-
Rối loạn lipid (mỡ) máu
-
Hút thuốc lá
-
Thừa cân, Béo phì
-
Giảm dung nạp đường/ Đái tháo đường
-
Lười vận động
Một số yếu tố nguy cơ có thể
- Căng thẳng
- Estrogen
- Tăng đông máu
- Rối loạn các thành phần Apo Protein máu
- Uống rượu quá mức
- Hói sớm và nhiều đỉnh đầu ở nam
- Mạn kinh sớm ở nữ
- Chủng tộc…
Làm thể nào ước lượng được yếu tố nguy cơ?
Có nhiều cách để tính nguy cơ bạn có thể mắc bệnh tim mạch thế nào? Dựa trên các nghiên cứu lớn trên thế giới, người ta đã xây dựng được một số thang điểm để dự đoán khả năng bạn bị bệnh tim mạch trong vòng 10 năm tới ra sao? Hai thang điểm phổ biến hiện được dùng là thang điểm Framingham hoặc EURO – Score.
Nhìn chung các thang điểm này đều dựa trên các thông số như tuổi, giới, số huyết áp, chỉ số cholesterol máu, đái tháo đường, hút thuốc lá... Ví dụ bạn 45 tuổi, nam giới, đang hút thuốc lá, huyết áp 140 mmHg, cholesterol toàn phần là 170 mg/dL, HDL-C là 70 mg/dL thì nguy cơ bạn bị một biến cố tim mạch trong 10 năm tới là 6% theo thang điểm Framingham.
Bạn có thể tham khảo cách tính nguy cơ của bạn bị bệnh tim mạch như thế nào trên trang web của Hội Tim Mạch Học Việt Nam (www.vnha.org.vn).
Theo dõi các yếu tố nguy cơ không thể thay đổi được của bệnh tim mạch trong phần tiếp theo.
